Almanya’da Doktorluk Rehberi: Şartlar & İpuçları

Almanya, Avrupa’daki en etkili sağlık sistemine sahip ülkelerin başında gelir. Ülkede 416 bin doktor görev yapar.

Son derece yenilikçi ve dinamik olan bu sistem, Almanya dışındaki yetişmiş insan gücünden de beslenir. Aslında bu durum, Almanya’da sağlık sisteminin sürdürülebilir olması için bir tercih değil, mecburiyettir.

İşgücü Piyasası ve Mesleki Araştırma Enstitüsü (IAB) tarafından yapılan bir araştırma halihazırda ülkede 15 bin doktora ihtiyaç duyulduğunu gözler önüne serer. Almanya Tabipler Birliği ise konuyu “siyasiler tarafından ciddiye alınması gereken bir problem” olarak tanımlar ve sık sık kamuoyunun gündemine taşır.

Bu bağlamda Almanya’ya her yıl İtalya, Yunanistan, Romanya, Bulgaristan, Sırbistan gibi Avrupa Birliği ülkelerinden ve Ukrayna, Türkiye, İran, Mısır gibi AB dışı ülkelerden çok sayıda doktor göç eder. Bu içerikte, doktor olarak Almanya’ya taşınmakla ilgili merak ettiğiniz bütün soruların yanıtlarını bulabilirsiniz.

Doktor Olarak Almanya’ya Göç Etmenin Avantajları

Almanya, Türkiye’den yurt dışına doktor göçünde açık ara en çok tercih edilen ülkedir. Aşağıda listelenen avantajlar, birçok alternatif ülke varken niçin Almanya’nın çok fazla tercih edildiğini gösterir.

• İş ve yaşam dengesi ile çalışma koşulları herkes için insani ve saygın. Bu sayede hem iş hayatınızda hem de özel hayatınızda stresten uzak ve huzurlu bir yaşamınız olur. 

• Denklik almak kolay. ABD, İngiltere, Kanada gibi ülkelerde denklik sınavları, Almanya ile kıyaslanamayacak derecede zor.

• Dünyanın en büyük dördüncü ekonomisi. Güçlü bir para birimine ve istikrarlı bir ekonomiye sahip olmasının yanı sıra sosyal devlet olduğu için ülkedeki herkes ekonomik ve toplumsal açıdan güvence altında.

• İsviçre’den sonra Avrupa’da alım gücünün en yüksek olduğu ve yaşam maliyetinin Avrupa genelinde en düşük olduğu ülke. Örneğin market alışverişi yapmak Almanya’da, Fransa’ya kıyasla %24 daha uygun. 

• Gelişmiş teknolojilerle donatılmış modern hastanelerde ve yüksek standartlı bir sağlık sisteminde çalışma imkanı. Almanya’da bir doktor olarak son teknolojiye ulaşmakta zorlanmazsınız.

• Yabancı doktorların ülkeye göçü devlet kurumları ve sivil toplum kuruluşları tarafından teşvik edilir. Öyle ki ülkede çalışan 57 bin 200 yabancı doktorun 32 bini (yaklaşık %56’sı) Avrupa Birliği dışındaki ülkelerden gelmiştir.

• Türkiye’ye ulaşım kolay, iki ülke arasında derin tarihsel bağlar var ve güvenilir bazı istatistiklere göre ülkede 7 milyon Türkiye kökenli insan yaşar. Yani Almanya’da asla kendinizi yabancı hissetmezsiniz.

Doktor Olarak Almanya’ya Göç Etmenin Dezavantajları

Aşağıda sıralanan dezavantajlar, Almanya’ya taşınma fikrinizi gözden geçirmenize neden olabilir.

• Dil bariyeri. Almanya’da doktorluk mesleğinizi icra etmek isteyen kişilerden genel Almancaya ve tıbbi Almancaya hakim olmaları beklenir.

• Denklik prosedürü. Federal bir devlet olan Almanya’da 16 eyalet bulunur ve her eyalette denklik prosedürü kendisine özgü bir süreci ve problemleri beraberinde getirir.

• Aşırı vergiler. Geliriniz yükseldikçe ödemeniz gereken verginin oranı da artar ve yüksek gelirli kişiler brüt maaşlarının yaklaşık yarısını vergi olarak öder.

• Hava durumu. Yağmurlu ve kapalı havaları sevmiyorsanız Almanya’da yaşamak size göre olmayabilir.

• Sıkı kurallar. Almanya’da bisiklet sürerken bile uymanız gereken birçok kural vardır. Bu kuralların insanların lehine olduğunu hepimiz biliyoruz ancak sıkı kurallara uyum sağlamakta zorlanan bir bireyseniz Almanya sizin için doğru bir tercih olmayabilir.

Almanya’nın sizin için doğru bir ülke olup olmadığını, ülkede kısa süreli hospitant (gözlemci doktor) olarak çalışarak anlayabilirsiniz: Almanya’da Hospitasyon: Nedir, Şartları Neler? | Gloent

Almanya’da Doktorluk Yapmanın Temel Şartları

Doktor olarak dünyanın her yerinde benzer sorumluluklarınız var. Sürekli olarak savunmasız hastalarla temas halindesiniz.

Bu nedenle insanlara karşı sabırlı olmanız ve gelişmiş iletişim becerilerine sahip olmanız hem yurt içinde hem de yurt dışında kariyerinizi doğrudan etkileyebilecek noktalar.

Öte yandan Almanlar dakik ve disiplinli olmak gibi pozitif yönleriyle tanınsa da Almanya’da bütün hastalarınız arkadaş canlısı olmayabilir. Yönetmeniz gereken zorlu zamanlarla ne zaman karşı karşıya kalacağınızı bilemezsiniz.

Tam da bu nedenle Almanya’da doktorluk mesleğini başarıyla sürdürmenin kilit noktası Almanca dil bilgisidir. En az B2 ve bazı bölümler için C1 düzeyinde Almanca bilmeyen kişiler, Almanya’da doktorluk yapamaz. 

Yeni bir dil öğrenmeden yurt dışında doktorluk yapmak isterseniz ilginizi çekebilir: Dubai’de Doktorluk: DHA Lisansı Nasıl Alınır? | Gloent

Almanya’ya Pratisyen Hekim Olarak Göç Etme Şartları

Uzmanlık eğitiminizi tamamlamadıysanız bile Almanya size ihtiyaç duyar. Bütün eyaletlerde hastanelerin kapıları pratisyen hekimlere, ardına kadar açıktır.

Almanya dışında eğitim almış bir tıp doktorunun Almanya’da pratisyen hekim olarak çalışabilmesi için öncelikle bir eyaletten resmi akreditasyon ve “geçici çalışma izni” alması gerekir. Daha sonra iş hayatı devam ederken “approbation” yani tıbbi lisans süreci tamamlanabilir.

Bütün süreç, eyalete göre ve hatta görevli memura göre bile çok fazla değişkenlik gösterebilse de “approbation” almak isteyen doktorun aşağıda belirtilen şartları taşıması gerekir.

• En az B2 seviyesinde Almanca dil sertifikasına sahip olmak 
• Fachsprachprüfung (tıbbi Almanca) sınavında başarılı olmak
• Eğitim denkliğinin bilirkişi tarafından onaylanmış olması ya da “Kenntnisprüfung” sınavında başarılı olmak
• Fiziksel uygunluğunun belgelenmiş olması 
• Bir işverenden iş teklifi ya da niyet mektubu almış olmak

Ancak geçici çalışma izni için tıp fakültesini bitirmiş olmak, en az B2 düzeyinde Almanca sertifikasına sahip olmak ve FSP sınavında başarılı olmak yeterlidir. Hatta bazı eyaletlerde, FSP başarı belgesi olmadan geçici çalışma izni almak mümkündür.

Almanya’ya Uzman Doktor Olarak Göç Etme Şartları

Uzman doktorların Almanya’ya göç etmesi, pratisyen hekimlere kıyasla çok daha hızlı ve kolay olabilir. Çünkü Almanya’nın uzman doktorlara daha çok ihtiyacı var.

Süreç eyaletten eyalete göre değişiklik gösterse de genellikle aşağıdaki şartları taşıyan kişiler, Almanya’da uzman doktor olarak çalışmaya başlayabilirler.

• En az B2 seviyesinde Almanca derecesine sahip olmak
• Eğitim ve uzmanlık derecesinin hazır ve bilirkişi tarafından onaylanmış olması
• Uzmanlık denkliği için girilen sınavda başarılı olmak

Almanya’ya Doktor Olarak Berufserlaubnis (Geçici Çalışma İzni) Almak

Hem uzman hem de pratisyen hekimler berufserlaubnis (geçici çalışma izni) alarak Almanya’da doktorluk yapabilirler.

Denklik süreci başlatıldıktan ve iş bulduktan sonra yapılan bu başvuru, genellikle 3-4 hafta içinde sonuçlanır. 

Geçici çalışma izni 2 seneye kadar verilir ve kişilerin tıbbi lisanslama açısından yeterlilikleri değerlendirilmeye devam edilirken Almanya’da doktor olarak çalışma hakkı verir.

Aprobasyon ve Geçici Çalışma İzni Farkı

Geçici çalışma izninin ve aprobasyonun, bariz farkları vardır.

Diplomalarını Alman makamlarına onaylatma sürecini tamamlayan kişilere aprobasyon yani hekimlik lisansı verilirken bu süreci takip eden adaylara, Almanya’da doktor olarak çalışmalarını sağlayan bir geçici çalışma izni verilebilir.

Aşağıda, her ikisi de denklik sürecinin bir parçası olan aprobasyon ve geçici çalışma izni kıyaslanmıştır.

Aprobasyon	Geçici Çalışma İzni
Sınırsız geçerliliği vardır.	Geçicidir, en fazla 2 yıla kadar uzatılır.
Federal düzeyde geçerlidir.	Yalnızca eyalet düzeyinde geçerlidir.
FSP sınavı sonrası Almanya’da mesleki yeterlilik sınavını (Kenntnisprüfung) geçmeniz ya da bilirkişi yoluyla aldığınız eğitimin Alman standartlarında olduğunu kanıtlamanız gerekir.	Tıp fakültesi mezunu olmanız ve tıbbi teknik dil sınavını (FSP) geçmeniz yeterlidir.
Mesleğinizi bağımsız şekilde icra edebilirsiniz.	Yalnızca lisanslı bir doktorun gözetiminde çalışırsınız.
Kısıtlamalara tabi değildir.	Genellikle belirli faaliyetlerle ve pozisyonlarla sınırlandırılır.
Elde edilmesi yıllar sürebilir.	Yeterli dil bilgisiyle 1 yıl içinde elde edilebilir.

Almanya’da Doktorluk İçin Gerekli Dil Sertifikaları 

Hasta ile kurulması gereken iletişimin saygı ve güven sınırları içinde kurulabilmesi ve tıbbi teşhis ile tedavilerin doğru şekilde ilerletilebilmesi için doktorların kullandıkları dili iyi derecede bilmeleri gerekir. Bu nedenle Almanya’da doktor olmanın ilk şartı iyi bir dil bilgisine sahip olmak.

Doktorlardan çalışmak istedikleri eyalete bağlı olarak Almanyaya çeşitli seviyelerde hakim olmaları beklenir. Bazı eyaletlerde B2 seviyesinde sertifika sahibi olmak yeterli görülürken bazı eyaletler en az C1 seviyesinde sertifika talep edebilir.

Doktorun çalışacağı bölüm de sahip olması gereken dil seviyesini doğrudan etkiler. Örneğin birçok eyalet psikiyatri bölümünde çalışacak yabancı doktorların en az C1 düzeyinde sertifikaya sahip olmasını şart koşar. 

Ayrıca genel dil sertifikasının yanı sıra doktorların, birçok eyalette geçici çalışma izni alabilmek için mesleki dil sınavına girmeleri gerekir. Nadir de olsa bazı eyaletler, FSP sınav sonucu olmayan doktorlara geçici çalışma izni verebilir.

Fachsprachenprüfung (FSP) Sınavı

Almanya’da doktorluk mesleği için kabul gören mesleki dil sınavı, “teknik dil sınavı” anlamına gelen “fachsprachenprüfung” yani FSP’dir. 

Bu sınav farklı kurumlar tarafından yapılabilir ve Almanya’da her bir federal eyalet özel yasalara ve düzenlemelere sahip olduğu için kabul edilen sınavlar ve sertifikalar eyaletlere göre değişiklik gösterir. Sadece Ärztekammer (Tabipler Odası) tarafından düzenlenen FSP sınavı ülke genelinde geçerlidir. 

Herhangi bir eyaletin Ärztekammer yani Tabipler Odası tarafından düzenlenen sınava sadece “approbation” sürecindeki kişiler, denklik süreçlerinden sorumlu olan memur üzerinden başvuru yapabilirler.

SD, Goethe, telc gibi kurumlar tarafından düzenlenen ve sadece belirli eyaletlerde geçerli olan sınavlara ise sınav başvuru ücretini ödeyen herkes katılabilir. Örneğin birkaç eyalette geçerli olan “telc Deutsch B2·C1 Medizin Fachsprachprüfung” sınavına kişiler kendileri kaydolabilir ve Türkiye’de girebilir. 

Fachsprachprüfung sınavı hakkında daha fazla bilgi için: FSP Sınavı Nedir? Türkiye’de Düzenlenir mi? | Gloent

Almanya’da Doktorluk İçin Yaş Şartı

Doğrusu Almanya’daki doktor sıkıntısı oldukça belirgin. Birçok Alman köyünde, pratisyen hekim sıkıntısı söz konusu.

Ayrıca yaşlı nüfusun artması ve ileri yaştaki doktorların emekliliğe ayrılması tabloyu her geçen gün daha da kötü hale getirir. Bu nedenle çalışabilecek durumda olan ve gerekli şartları yerine getiren doktorlara her zaman ihtiyaç duyulur.

Yani Almanya’da doktorluk için herhangi bir üst ya da alt yaş şartı yok. Ülkede doktor olarak ikamet izni almak, tamamen yazımızın önceki bölümlerinde bahsedilen koşullara bağlı.

Ancak Türkiye’deki çalışma koşulları düşünüldüğünde 25 ile 28 yaş arası göç etmenin, en verimli sonuçları doğurması beklenir. Çünkü genel kanı, Türkiye’de uzmanlık eğitimini tamamlamış doktorların zaten daha rahat çalışma koşullarına ulaştığı yönünde.

Doktorlar Almanya’da Nasıl İş Bulur?

Doktorlar için Almanya’da iş bulmak oldukça kolay olsa da bu durum her doktorun istediği bölümde ve şartlarda kolaylıkla iş bulabileceği anlamına gelmez. Gerçekçi olmak gerekirse bazı bölümlerde iş bulmak oldukça zordur.

Fakat tecrübelerimize göre tanınma, denklik ve iş arama süreçlerinde her adımı eksiksiz yerine getiren ve süreci azim ve titizlikle ilerleten bir doktorun başarıya ulaşması işten bile değil. Çünkü Almanya’da başarılı olmanın ilk adımı kural, usul ve esasları bilmek ve doğru şekilde takip etmektir. 

Eğer geçici çalışma izninizi varsa klinikler ve hastanelerle doğrudan yazışabilir ve başvurunuzu onlara gönderebilirsiniz. İş başvurusu yapmaya küçük ve seyrek nüfuslu şehirlerden başlamak daha iyidir, çünkü bu tür bölgelerdeki kliniklerde genellikle daha fazla tıbbi personel açığı bulunur.

Ancak sahip olduğunuz geçici çalışma izni, her eyalette geçerli olmayacağı için çalışmak istediğiniz eyaleti, süreci başlatmadan önce kararlaştırmanız gerekir. Kalıcı tıp lisansınızı aldıktan sonra, daha büyük şehirlerde ve kurumlarda iş bulma şansınız artar.

Türkiye’den Denklik ve İş Bulma Süreci Nasıl Başlatılır?

Kararınızı verdiyseniz ve dil öğrendiyseniz bir sonraki aşama, Almanya’daki doktorluk kariyerinizi hangi yolla başlatacağınıza karar vermektir. Ülkede alacağınız dil eğitimi ya da yapacağınız staj, Erasmus veya hospitasyon yumuşak bir geçiş için en etkili adımlar arasındadır.

Ancak süreci Türkiye’de başlatmak ve tamamen Türkiye’de yönetmek de mümkündür. Bu durumda Almanya’daki bir işverenden işe kabul edildiğinize dair bir niyet yazısı almanız, FSP sınavına girmeniz ve geçici çalışma izni başvurusu yapmanız gerekir.

Hatta bazı eyaletlerde FSP sınav sonucunuz olmadan geçici çalışma izni almanız ve 6 aya kadar çalışmanız yani FSP sınavınızı, işe başladıktan sonra vermeniz mümkündür. Bu durumda, işbaşı yapacağınız güne kadar Almanya’ya gitmeniz gerekmez.

Diğer bir seçenek, daha maliyetli olmasına rağmen daha güvenlidir. Almanya’da bir dil okuluna yazılırsınız ve bir yandan ülkeye adapte olurken diğer yandan bütün süreci, Almanya’da takip edersiniz.

Bizden Ne Bekleyebilirsiniz? 

Gloent, Almaya’nın en güvenilir iş bulma bürolarıyla, hastaneleriyle ve klinikleriyle iş birliği içindedir. Böylece bütün doktorlar için uygun bir zusage (işe kabul niyet mektubu) temin edebiliriz ve hayalinizdeki işe yerleşmeniz için size destek olabiliriz.

Almanya eyalet sistemiyle yönetildiği için denklik işlemlerinizi kariyer tercihlerinizle uyumlu şekilde ilerletmek çok önemli. Aksi halde bürokratik kısıtlamalar, hayalini kurduğunuz işte çalışmanıza engel olabilir.

Biz, tanınma ve denklik işlemlerinizi, kariyer hedefleriniz doğrultusunda tamamlarız. Ayrıca Almanya’daki kariyerinizi zirveye taşımanız için sizinle her aşamada kilit bilgiler paylaşırız.

Hizmetlerimizle ilgili daha fazla bilgiyi, Doktorluk Lisansı Danışmanlığı sayfasında bulabilirsiniz.

Almanya’da Doktorluk Hakkında SSS

1. Dil sertifikam olmadan aprobasyon sürecini başlatabilir miyim?

Almanya’da apronbasyon sürecinizi başlatabilmeniz için en az B2 düzeyinde Almanca sertifikasına sahip olmanız gerekir.

Ancak hiç dil bilginiz olmasa bile Gloent, sizi uygun dil okuluna yerleştirerek süreci başlatabilir.

2. Doktorlar iş bulmadan denklik sürecine başlayabilir mi?

Neredeyse bütün eyaletler aprobasyon başvurusunu işleme almak için dosyada bir iş teklifi ya da işveren tarafından yazılmış bir niyet mektubu görmek ister.

Öte yandan işverenlerin çoğu, denklik sürecini tamamlamamış adayların başvurularını göz ardı eder.

Gloent gibi profesyonel danışmanlık şirketleri, sizin için bir işe alım niyeti mektubu temin ederek denklik sürecinizi başlatabilir.

3. Tanınma ve denklik işlemleri ne kadar sürer?

Almanya’da geçici çalışma izniyle doktor olarak çalışmaya başladığınızda bile denklik süreciniz devam edebilir. Fakat kesin kararınızı verdikten sonra ortalama 2 yıl içinde dil öğrenmeniz ve Almanya’da doktor olarak işbaşı yapmanız mümkündür.

4. Süreci Almanya’da ilerletebilir miyim?

Süreci Almanya’da ilerletmek, ülkeye adaptasyonunuzu hızlandıracağı için çok iyi bir seçenektir. Fakat çok daha yüksek maliyetli olabilir.

Dil okuluyla Almanya’ya gitmek ve sonrasında hospitasyon yapmak, hem dil bilginizi istenen seviyeye getirmenizi hem de Almanya’da bir hastane ortamında kendinizi geliştirmenizi sağlar. Bu nedenle birçok kişi için en iyi yol haritası budur.

Sonrasında geçici çalışma izni alabilir ve çalışma hayatınızı sürdürürken kalıcı lisansınızı almak için gerekli adımları atabilirsiniz.